Bu haftaki makalemin konusu, Savaş Sanatları'nda ve bilhassa da Aikido Sanatı'nda Atemi kavramı, Atemi kavramının uygulanması ve Atemi kavramının önemi.
Japon Savaş Sanatları'nda Atemi 当身 ya da Atemi Waza 当て身技 ; vücudun çeşitli yerlerine uygulanan darbe ya da vuruşları ifade eden bir kavramdır. Pek çok Japon Savaş Sanatı öğretisi, stili ve disiplini, tekniksel oluşumları içerisinde Atemi Waza, yani vuruş tekniklerine sıklıkla yer vermekte ve Atemi tekniklerini öğretilerinin tekniksel işleyişleri içerisinde çokça uygulamaktadır.
Genel açılımıyla Atemi ya da Atemi Waza; herhangi bir tekniğin uygulanması öncesinde, teknik uygulaması sırasında ya da teknik uygulaması sonunda rakibin/rakiplerin vücuduna/vücutlarına yönelik olarak yapılan tüm el-ayak darbelerini ve vuruşlarını içermektedir. Savaş Sanatları stil ve öğretilerinin tekniksel içeriklerinde/çalışmalarında; Atemi teknikleri belirli teknikler dahilinde öğretiliyor, uygulanıyor ya da sınırlandırılıyor olsa da; olası gerçek olaylar/durumlar/aplikasyonlar/senaryolar esnasında ve sırasında Atemi teknikleri varyasyonlaşabilmekte yani çeşitlenebilmektedirler. Atemi teknikleri; teknik uygulayıcısının vücudunun herhangi bir uzulu ile (baş, omuz, dirsek, el, kalça, diz, ayak), rakibin vücudunun herhangi bir yerine uygulanabilir. Atemi tekniklerinin uygulanması sırasında, rakibin vücudunda temel olarak hedef alınan noktalar; vücudun hassas ya da zayıf noktaları, eklemler ve/veya sinir hatlarıdır/noktalarıdır. Bu strateji sayesinde Atemi teknikleri uygulandığında; rakibin etkisizleştirmesinin ya da paralize edilmesinin (hareketsiz kılınabilmesinin) de olasılığı arttırılmış olur. Bu durum, o anki mevcut durumun işleyişine göre geliştirilebilir ve/veya çeşitlendirilebilir. Atemi teknikleri duruma göre; vuruş odaklı yani sert bir şekilde uygulanabileceği gibi, duruma göre de yumuşak ve akıcı bir şekilde de uygulanabilmektedir. Örneğin Karate-Do ya da yaygın ve bilinir adı ile Karate Sanatı'nda kullanılmakta olan Atemi teknikleri; genelde vuruş odaklıdır. Yani sert uygulamaları içermektedir. Judo, Jujutsu, Aikido ve Aikijujutsu gibi bazı Japon Savaş Sanatları; savaş meydanındaki zırhlı rakiplere karşı geliştirilip ortaya çıkan Sanatlar olduklarından dolayı, sert vuruşlara çok fazla yer vermemektedirler. Tabii ki bazı istisnai durumların ve uygulamaların haricinde. Bazı istisnai durumlar ve uygulamalar sırasında bu Sanatların uygulayıcılarının da uygulayacağı Atemi teknikleri vuruş odaklı ve sert olabilmektedir.
Atemi Waza, yani vuruş ve darbe teknikleri bazı durumlarda rakibi tamamen etkisizleştirmek üzere kullanılabileceği gibi, bazı durumlarda da sadece rakibin dengesini bozmak/bozabilmek amacıyla uygulanmakta ve kullanılmaktadırlar. Kuzushi 崩し; Japon Savaş Sanatlar'nda rakibin dengesini bozmak anlamına gelen Japonca bir kavramdır. Kuzushi kavramı; Aikido Sanatı açısından oldukça önemli bir kavramdır. Kuzushi, Aikido Sanatı uygulayıcıları tarafından tekniklerin başlangıcında, esnasında ve süresince unutulmaması ve uygulanması gereken bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Aikido tekniklerinin uygulanması ve yapılması sırasında Kuzushi; el, ayak ya da vücut hareketlerimiz ile sağlanamaz ise Atemi tekniklerinin uygulanmasıyla Kuzushi yapılmaya, yani rakibin dengesi bozulmaya çalışılır.
Aikido Sanatı günümüzde; Aikido çalışanlar, Aikido öğrencileri ve Aikido eğitmenleri tarafından sıklıkla -vuruş tekniklerinden arınmış/arındırılmış/uzaklaşmış/uzaklaştırılmış- bir Savunma Sanatı olarak ifade ediliyor olsa da bana göre Aikido; geleneksel Japon Savaş Sanatları köklerine ve öğretilerine dayanmakta olan bir Savaş Sanatı'dır. Günümüzde çalışmakta olduğumuz Aikido teknikleri her ne kadar yumuşak, karşımızdaki kişi ya da kişilere zarar vermekten kaçınan teknikleri içeriyor olsa da; Aikido Sanatı'nın köklerinde, Savaş alanında hayatta kalmak yer almaktadır. Başlı başına bu bile; Aikido'yu bir Savunma Sanatı olarak değil, bir Savaş Sanatı olarak katagorize etmemizin nedeni olmalıdır diye düşünüyorum. Benim bakış açıma göre Aikido; gerektiğinde bir savunma, gerektiğinde ise bir saldırı aracı olarak kullanılabilecek/kullanılabilen bir Savaş Sanatı'dır.
Atemi ya da Atemi Waza kavramına Aikido açısından bakacak olursak; Aikido Sanatı'nın kurucusu O'Sensei Morihei Ueshiba; "Gerçek bir Savaş durumunda; Atemi %70, teknik ise %30'dur." demiştir. Pek çok Aikido Ustasınca, O'Sensei'nin bu sözü "Atemi, Aikido'nun %99'dur." şeklinde ifade edilmiştir. Her ne kadar O'Sensei, Ueshiba Ailesi ya da O'Sensei'nin birinci derece öğrencileri tarafından kaleme alınan kitaplarda okuduğum kadarıyla yüzdesel bir rakama denk gelmemiş olsam da; Atemi ve Atemi Waza'nın Aikido açısından önemine daima şahit olmuşumdur. 19 yılı aşkındır çalışmakta olduğum Aikido Sanatı'nda; katıldığım yerli ve yabancı eğitmenli Aikido seminerinlerde, ziyaret ettiğim ulusal-uluslararası Aikido Dojo'larında, tanıştığım Japon kökenli Usta'larda, birlikte çalışma onuruna erişebildiğim Usta'sı Japon olan Avrupalı eğitmenlerde, Japonya'dayken Hombu Dojo katıldığım tüm derslerde ve ziyaret ettiğim diğer Japon Dojo'larındaki eğitmenlerinde de Aikido tekniklerinin uygulanması sırasında Atemi Waza uygulamalarına sıkça ve bizzat tanıklık ettim. Özellikle 2019 yılındaki Hombu Dojo ziyaretimiz sırasında antenmanlarına katılabilme onuruna eriştiğim; gerek Doshu Moriteru Ueshiba, gerek Aikikai Hombu Dojo Cho/Waka Sensei Mitsuteru Ueshiba ve gerekse de Aikikai Hombu Dojo'nun değerli Shihan'larının derslerinde kendilerini izlerken; teknik öncesi-sırası/esnası-sonu/sonrasında uyguladıkları Atemi tekniklerine bizzat tanıklık ettim ve antrenmanlar sırasında bunları bizzat uygulamaya çalıştım.
O'Sensei'n özellikle 2nci Dünya Savaşı öncesindeki videolarına, fotoğraf ve görsellerine, yazılı notlarına ya da kitaplarına bakacak olursak; O'Sensei'nin teknik öncesinde, sırasında ve sonunda sıklıkla Atemi Waza tekniklerini kullandığına ve uyguladığına şahit olabilir ve bunu yakından gözlemleyebiliriz. Aikido Sanatı hakkındaki pek çok yazılı kaynağa, anıya, fotoğrafa, görsele ve/veya videoya dayanarak (O'Sensei'n ya da 2nci Dünya Savaşı sırası ve sonrasında O'Sensei'n en yakınında yer almış olan uchi-deshi, yani daimi-yatılı öğrencilerinin kaleme aldıklarına göre) Aikido Sanatı 2nci Dünya Savaşı sonrasında biraz daha barışçıl, sakin, rakibi gözeten ve koruyan bir Sanat haline dönüşmüştür. Bu dönüşüm ve evrimleşme sırasında Atemi tekniklerinin uygulamaları azaltılmış olsa da yukarıda da biraz önce ifade ettiğim gibi; Aikido Sanatı'nın mabedi olarak kabul ettiğimiz Japonya Tokyo/Shinjuku'da yer alan Aikikai Aikido World Headquartes yani Aikikai Hombu Dojo'da günümüzde de Atemi ve Atemi Waza sıklıkla kullanılmakta ve uygulanmaktadır.
Bana kalırsa; Atemi Waza tekniklerinden yoksun bir Aikido düşünülenemez ve uygulanamaz. Tıpkı diğer geleneksel Japon Savaş Sanatıları'nda ve diğer Savaş Sanatları'nda olduğu gibi, Aikido Sanatı'nda da Atemi ve Atemi Waza son derece önemlidir ve bence olmazsa olmazdır.
#sendeaikidoyap #aikidobozdogan #aikidobozdoganblog #aikido #aikikai #aikidoaikikai #aikikaiaikido #hombudojo #aikikaihombudojo #japaneselifestyle #keiko #dojo #sensei #aikidoka #senpai #kişiselgelişim #çocuklariçin
Comments